Je inzetmogelijkheden hangen samen met de kenmerken van het gebouw, de brand en de mensen in het gebouw, en de (on)mogelijkheden om een inzet te doen. Om een goede risicoafweging te kunnen maken heb je voldoende informatie nodig. Je moet altijd beseffen dat rookverspreiding en branduitbreiding steeds veranderen en dat risico's zeer snel kunnen wijzigen. Bij elk besluit moet je daar rekening mee houden. Het op de juiste manier vooruitlopen op de rook- en brandontwikkeling levert veiligheidswinst op.

Je moet de consequenties van je handelen kunnen overzien in de tijd. Jouw kennis over het verloop van rook en brand en de indicatoren bij brand kunnen je helpen om een onderbouwde beslissing te nemen. Indicatoren zijn zichtbare, voelbare en hoorbare informatiebronnen die je helpen bepalen met welke rook- en brandrisico's je te maken hebt. Het gaat dan om een inschatting van de rook, vlammen, hitte, irritatie door rook en of je nog iets kan zien. Je zal in elke situatie zelf de risico's moeten inschatten. De indicatoren zijn daarbij een belangrijk hulpmiddel.

Bij brand kun je verschillende situaties tegenkomen:

• de brand is zichtbaar;
• de brand is niet zichtbaar, maar bijvoorbeeld achter een gesloten deur zonder raam.

DE BRAND IS ZICHTBAAR

Als je de rook en brand direct ziet zonder een deur te hoeven openen, kan je met de indicatoren rookverspreiding en grootte van de vlammen bepalen wat je inzetmogelijkheden zijn. Als je eerst een deur door moet, zijn er nog een aantal andere indicatoren. Er zijn verschillende situaties met rook en vlammen mogelijk. Wanneer is het nog veilig om een bluspoging te doen? Onderstaande situaties zijn versimpelde situaties. In de praktijk kan de situatie bij brand snel veranderen.

Hetgeen wat in brand staat bepaald ook wat je kunt qua vlammen en rook. Daarom kijk je bij een brand naar zowel vlammen als naar rook. En die twee samen bepalen of je nog een bluspoging kunt doen of dat je direct moet overgaan tot ontruiming. Zowel de indicator rook als de indicator vlammen zijn opgedeeld in vijf fases.

Indicator rook:

• Kleine hoeveelheid zichtbare rook rondom het aangetaste of brandende voorwerp
• De zichtbare rook vormt een dunne laag aan het plafond, ruim boven de lengte van een volwassen persoon
• De zichtbare rook vormt een dikke laag aan het plafond, ruim boven het hoofd van een volwassen persoon
• De rook vormt een dikke laag aan het plafond, tot aan de schouders van een volwassen persoon
• De rook heeft de ruimte gevuld

Let op: onder de rooklaag zijn niet zichtbare giftige gassen aanwezig. 

Indicator vlammen:

• Vlam zo groot als een hand
• Vlamlengte is ongeveer gelijk aan armlengte
• Vlamlengte is ongeveer gelijk aan lengte volwassen persoon
• Vlammen bereiken het plafond
• Vlammen lopen langs het plafond

Experts van de brandweer adviseren om bij een bhv-inzet niet verder te gaan dan de volgende situaties:

• Rookontwikkeling: de zichtbare rook vormt een dunne laag aan het plafond, ruim boven de lengte van een volwassen persoon;
• Grootte van de brand: vlamlengte is ongeveer gelijk aan armlengte.

Als de rook OF de vlammen groter zijn, moet je de deur van de brandruimte sluiten, 112 bellen en starten met ontruimen.

DE BRAND IS NIET ZICHTBAAR

Als je om de situatie te beoordelen eerst een deur open moet doen, kan je gebruik maken van de indicatoren in onderstaand overzicht. Als het antwoord op een van de indicatoren 'ja' is, is het risico te groot voor de bhv. Je kan dan alleen de brandweer alarmeren en starten met ontruimen.

Is het antwoord op een indicator 'nee', dan kan je door naar de volgende indicator. Je hoeft niet alle indicatoren af te lopen als bij de eerste indicator direct al duidelijk is dat het risico te groot is voor je eigen veiligheid. Als er al direct irritatie is door rook en/of te weinig zicht, moet je direct starten met ontruimen en 112 alarmeren.

Indicatoren bij brand:

• Komt er rook langs de naden van de gesloten deur en/of is het voor de deur warm?
• Is er rook die direct na het openen van de deur naar buiten stroomt?
• Is er verminderd of geen zicht in de ruimte en/of is er irritatie door rook?
• Is de zichtbare vlam groter dan een armlengte?
  

In alle situaties bij brand is het belangrijk om bij het verlaten van de brandruimte altijd de deur van de brandruimte te sluiten! Het openlaten van de deuren leidt tot verspreiding van de rook en uitbreiding van de brand.

In de volgende module 'Beoordeling melding' lees je hoe je de indicatoren van een dichte deur kan gebruiken bij een inzet.