Verkoudheid

Kinderen zijn vaak verkouden, soms wel 10 keer per jaar. De verkoudheid kan het gevolg zijn van een virus. Dan zit de verkoudheid in de neus, bijholten en de keel van het kind. Verkoudheid kan ook het gevolg zijn van een allergie. Het neuslijmvlies is dan ontstoken of geïrriteerd waardoor het kind verkoudheidsklachten heeft. Verkoudheid komt vaak voor bij kinderen en is niet gevaarlijk. De symptomen van neusverkoudheid zijn:

• Niezen;
• Loopneus;
• Jeuk in neus of ogen;
• Verstopte neus;
• Koorts;
• Keelpijn;
• Hoesten;
• Dichtgekoekte oogjes;
• Niet willen eten of drinken.

Dichtgekoekte oogjes maak je voorzichtig schoon met een gaasje met afgekoeld gekookt water. Wrijf in de richting van de neus. Gebruik voor elke veeg een schoon gaasje. Verkoudheid gaat vanzelf over. Neem contact op met een arts als het niet over gaat of bij twijfel.

Door een verstopte neus kan een klein kind minder goed drinken en daardoor uitgedroogd raken. Zorg daarom dat het genoeg drinkt. Je kunt 15 minuten voordat je laat drinken een zoutoplossing in de neus van het kind druppelen. Zo kan het beter ademen tijdens het drinken. Geef baby's een rustpauze tijdens het drinken.

Neem direct contact op met een arts als het kind suf is, bijna niet drinkt of benauwd is.

Koorts

We spreken van koorts als de lichaamstemperatuur 38 graden of meer bedraagt. Van hoge koorts spreken we bij een temperatuur van 40 graden of meer. Het kind voelt warm aan. Het zweet en kan klappertanden. Soms klaagt het over pijn in het hoofd.

Wat doe je? 

Bel de huisarts als het kind bij (hoge) koorts suffer wordt; bel ook bij een snelle ademhaling en/of als het kind onrustig wordt.

• Leg het kind in een comfortabele positie;
• Leg een koude, natte washand op het voorhoofd;
• Zorg voor voldoende drinken.

Je kunt een kinderpijnstiller volgens de bijsluiter geven om de koorts te laten dalen. Let op: het kind voelt zich dan vaak snel beter en wil de oude activiteiten weer oppakken, maar het is nog niet gezond. De koorts wordt kunstmatig onderdrukt. Koorts is een natuurlijke reactie van het lichaam op een infectieziekte. Ook ernstige infectieziekten, zoals nekkramp (hersenvliesontsteking), beginnen met koorts. Let daarom ook altijd op andere symptomen.

Neem bij baby's van 0-3 maanden met koorts (>38.0 graden) altijd direct contact op met de huisarts.

Misselijkheid

Aan misselijkheid kun je weinig doen. Soms kan braken verlichting geven. Leg het kind in een comfortabele positie en geef het rust. Als de misselijkheid binnen enkele uren niet minder wordt of overgaat, bel dan de huisarts of huisartsenpost.

Braken

Als een baby moet braken houd het dan licht voorover. Bijvoorbeeld over je schouder, met een doekje eronder. In die houding kan het braaksel gemakkelijk wegvloeien. Je helpt een kind door het in een gemakkelijke positie te laten knielen of te laten bukken met een kom of plastic zak binnen handbereik. Laat het na het braken de mond spoelen met koud water, hierdoor gaat de vieze smaak weg. Duurt de aanval langer dan twee uur, waarschuw dan de huisarts. Houd vooral bij baby's en jonge kinderen in de gaten dat ze niet uitdrogen. Als er bloed in het braaksel zit, of als het zwart en korrelig is, wijst dit op een bloeding vanuit de maag. Bel dan 112.

Kiespijn

Een baby die tandjes begint te krijgen, kan pijn hebben. Je kunt de pijn verzachten met een koud kompres, een gekoelde bijtring of druppeltjes (verkrijgbaar bij drogist of apotheek). Een kind met hevige en kloppende kiespijn moet naar de tandarts. Meestal wijst deze hevige, kloppende kiespijn op een ontsteking en is een tandheelkundige behandeling vereist. Tijdelijk kun je de pijn wat verlichten met kinderpijnstillers volgens de bijsluiter. Een koud kompres op de pijnlijke kant van het gezicht kan de pijn ook verzachten.

Hoofdpijn

Kinderen geven vaak laat te kennen dat ze pijn in hun hoofd hebben. Soms helpt het al genoeg als je ze wat afleidt en troost. Maar als de pijn blijft aanhouden, laat het kind dan gaan liggen op een rustig, donker plekje. Laat het geen televisie of video kijken, of een computerspelletje doen. Het flikkerende beeld verergert de hoofdpijn.

Oorpijn

Oorpijn is een scherpe, stekende pijn en het kind heeft er veel last van. Het wordt hangerig en gaat dreinen (voortdurend huilerig zeuren of zeurend huilen). Als een baby niet op de zij wil liggen, kan dat een aanwijzing voor oorpijn zijn.

Wat doe je?

• Leg het kind in een comfortabele positie en geef het een kinderpijnstiller;
• Laat het met het aangedane oor op een warm kussen liggen; dit kan de pijn wat verzachten;
• Als de pijn zonder minder te worden langer dan 3 dagen duurt of het kind heeft regelmatig last van oorpijn, moet de huisarts worden gebeld.

Een specifieke vorm van oorpijn kan optreden bij het opstijgen en dalen van een vliegtuig en bij het rijden in een tunnel. Dit wordt veroorzaakt door een snelle luchtdrukverandering in de omgeving. Leer het kind dan de neus dicht te knijpen, de mond dicht te houden en dan net te doen of het de neus snuit. De oorpijn gaat dan meestal over. Soms helpt het zuigen op een snoepje ook.

Buikpijn

Rust kan bij buikpijn verlichting geven. Ook een wame doek kan voor vermindering van de pijn zorgen. Laat het kind bij hevige buikpijn in een comfortabele positie liggen. Meestal zoekt het kind een positie waarin het lekker ligt. Pijn in de onderbuik is meestal ernstiger dan pijn rond de navel, hoewel het voor de meeste kinderen moeilijk aan te geven is waar de pijn precies zit. Vaak doet de hele buik pijn. Bel de huisarts als de buikpijn langer dan een uur aanhoudt, of als de buikpijn in aanvallen plaatsvindt waarbij het kind niet stil kan liggen.

Diarree

Diarree is iets anders dan een enkele keer wat brijige ontlasting. Men spreekt over diarree als het kind meer keren achtereen dunne tot waterdunne ontlasting heeft. Vooral bij baby's en jonge kinderen moet bij diarree goed opgelet worden dat het kind niet uitdroogt, zeker wanneer er sprake is van waterdunne ontlasting. Diarree in combinatie met braken geeft in korte tijd veel vochtverlies en grote kans op uitdroging. Laat het kind veel drinken, maar vooral bij misselijkheid, in kleine hoeveelheden per keer. Geef bijvoorbeeld elke 5 minuten een paar eetlepels. Geef het kind iets te drinken wat het lekker vindt, af en toe een waterijsje kan ook. Geef echter geen koolzuurhoudende dranken of (onverdunde) appelsap. Appelsap kan diarree veroorzaken. Zo nodig kan ook ORS (junior) gegeven worden: verkrijgbaar bij de apotheek. Geef ORS (Oral Rehydration Salts/Solution) zolang de ontlasting waterdun is. Wanneer de eetlust terug komt, kan het weer eten. Geef bij buikkrampen echter kleine porties per keer. Rust nemen is goed voor het spijsverteringskanaal.

Uitdroging

Het kind heeft dorst, het heeft een droge mond. Het heeft weinig energie. Het kan suf zijn. Als het huilt heeft het weinig tranen. Het kind plast niet of weinig, de plas is donker.

Wat doe je?

• Waarschuw de huisarts;
• Geef ORS of kokoswater.

Griep

Griep is een ontsteking aan de luchtwegen. Het wordt veroorzaakt door een virus. De medische term voor griep is influenza. Sommige mensen krijgen een vaccinatie tegen het griepvirus. Dit zijn vaak zieke mensen, ouderen boven de 60 jaar of mensen die tijdens hun werk veel in aanraking komen met zieken of ouderen.

Griep is meestal niet gevaarlijk. Iedereen kan griep krijgen. Het komt meestal voor in de wintermaanden.

De symptomen van griep zijn:

• Keelpijn;
• Hoofdpijn;
• Koorts of hoge koorts;
• Koude rillingen;
• Spierpijn;
• Hangerigheid.

De complicaties van griep zijn:

• Heftige infectie zoals longonsteking.

Griep gaat meestal vanzelf over. Koorts kan tot 5 dagen aanhouden, maar een ziek gevoel kan wel tot 3 weken duren. Je kunt niet veel doen aan griep. Zorg dat het kind genoeg blijft drinken.

Neem contact op met een arts als de griep niet vanzelf overgaat of bij twijfel.

Buikgriep

Buikgriep is een infectie in de maag of darmen. Het wordt daarom ook wel een maagdarminfectie genoemd. De medische term is gastro-enteritis. De infectie wordt veroorzaakt door een virus, bacterie of parasiet.

Een kind kan buikgriep krijgen via iemand anders, door het drinken van besmet water of door het eten van bedorven voedsel. Het kan ook komen door het eten van bijvoorbeeld bessen of bladeren van giftige planten. Probeer er voor te zorgen dat een kind deze dingen niet binnenkrijgt, om de kans op buikgriep te verkleinen.

De symptomen van buikgriep zijn:

• Buikpijn;
• Braken;
• Koorts;
• Verhoging;
• Dunne, schuimende, groene ontlasting.

De complicaties van buikgriep zijn:

• Uitdroging.

Een verhoging is een temperatuur tussen 37,8 en 38 graden. Je kunt zelf niets doen tegen buikgriep. Zorg ervoor dat het kind niet uitdroogt. Geef bij diarree en braken veel kleine hoeveelheden te drinken. Geef geen frisdrank en vruchtensap, maar geef water of bouillon.

Buikgriep gaat meestal vanzelf over. Neem bij uitdroging, bloed bij de ontlasting, als de buikgriep te lang aanhoudt, of bij twijfel altijd contact op met een arts.