RESPIRATION

Zonder zuurstof kan er in het lichaam geen stofwisseling plaatsvinden en kan het dus niet functioneren. Met name hersenen kunnen niet lang zonder zuurstof. 

Nadat zuurstof via de luchtwegen in het lichaam is binnengekomen wordt het in de longen aan het bloed afgegeven. Om dit mogelijk te maken moet het slachtoffer op een normale snelheid en diepte kunnen ademhalen. Een vrije luchtweg is hierbij cruciaal, dat weten we al naar aanleiding van de vorige module. Echter, de ademhaling kan ook bedreigd worden door letsels aan de borstkas. Het is daarom van belang om de borstkas te onderzoeken en gevonden letsels te behandelen.

Aan het eind van deze module met bijbehorende training kun je:

• de ademhaling beoordelen;
• open borstwonden herkennen en behandelen.

De ademhaling beoordelen

De longen zijn gevuld met lucht. Door een borstverwonding kan een long zijn lek geprikt en daardoor dichtgeklapt zijn. De long kan zich vullen met bloed of valse lucht aanzuigen waardoor er minder zuurstof opgenomen kan worden. 

Zichtbare kenmerken van een zuurstoftekort zijn in het begin een snelle oppervlakkige ademhaling, met in een later stadium blauwverkleuring van de lippen en neusvleugels en een verminderd bewustzijn. Ook door pijn kan een slachtoffer vaak niet goed doorademen.

Eerst wordt de ademhaling beoordeeld door te kijken-voelen-luisteren (KVL). Bij geen ademhaling bepalen de omstandigheden of je start met reanimeren. Is er wel een ademhaling dan voer je een borstonderzoek uit, waarbij de gehele borstkas wordt ontbloot en aan de voor-, zij-, achterkant en rugzijde wordt onderzocht op verwondingen.

Sommige munitie en scherven veroorzaken bij het binnentreden kleine wonden. De huid regelmatig met de handen straktrekken, verschuiven en tot hoog in de oksels controleren voorkomt het missen van kleine wonden. De plaats waar het projectiel het lichaam verlaat is over het algemeen groter en grilliger van vorm.

Als het slachtoffer pijn aangeeft tijdens het borstonderzoek of wanneer er sprake is van bloeduitstortingen, zoals kan voorkomen bij gebroken ribben of kneuzingen, meld je dit in de overdracht.

VAARDIGHEID:

• Ademhaling beoordelen

Open borstwonden herkennen

Het gevaar van een open borstwond is dat er lucht in de borstholte wordt aangezogen. Hierdoor kan de long verder dichtgedrukt worden en zich niet meer ontplooien. Borstwonden hoeven uitwendig niet erg te bloeden, maar kunnen soms wel wat lichtroze belletjes vertonen of soms een slurpend geluid maken. Echter, dit kan door omgevingsgeluiden moeilijk waarneembaar zijn.

LET OP: om deze reden wordt elke open wond boven de navel uit voorzorg behandeld als een open borstwond. 

Open borstwonden behandelen

Als een (borst)wond uitwendig hevig bloedt, dan behandel je deze met directe druk zoals in het protocol bij 'Massive bleeding' staat beschreven. Zo niet, dan worden alle open borstwonden, boven de navel, behandeld met een chest seal. Laat het slachtoffer, terwijl je de chest seal pakt, de wond alvast afdekken door de hand erop te leggen.

Laat eventuele scherven die uit een wond steken zitten. Probeer scherfverwondingen op de borstkas luchtdicht af te plakken, zonder druk op de scherf uit te oefenen. 

Na het afplakken zal niet meteen verbetering optreden. Bovendien zal de pijn blijven, wat het ademhalen bemoeilijkt. Zorg voor snelle afvoer, zodat de behandelmogelijkheden worden vergroot. Blijf het slachtoffer ondertussen in de gaten houden.

LET OP: wees bedacht op toenemende benauwdheid. Mocht de chest seal verstopt raken met bloed, vervang deze dan.

VAARDIGHEID:

• Uitvoeren borstonderzoek
• Plaatsen van een chest seal